ಬುಧವಾರ, ಡಿಸೆಂಬರ್ 21, 2016

ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಪ್ರವಾಸಗಳ ಮಹತ್ವ

ಡಿಸೆಂಬರ್ ತಿಂಗಳೆಂದರೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಎಲ್ಲ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪಾಠದ ಒತ್ತಡವಿಲ್ಲದೇ, ಆಟೋಟ ಸಮಾರಂಭಗಳು, ಶಾಲಾ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವ ಇನ್ನಿತರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ನಡೆಯುವ ಕಾಲ. ಇದಕ್ಕೆ ಜೊತೆಯೆಂಬಂತೆ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಇನ್ನೂ ಹುರುಪಿನ ವಿಚಾರವೆಂದರೆ ಸ್ಕೂಲ್ ಟ್ರಿಪ್, ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಪ್ರವಾಸ..!! ವಾರಕ್ಕೂ ಮುಂಚಿನಿಂದಲೇ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಸಡಗರ,  ಉತ್ಸಾಹ, ತಯಾರಿ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಾರಂಭ!




ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಪ್ರವಾಸದ ಮಹತ್ವ :
                  ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಪ್ರವಾಸ ಎಂಬುದು ಶಾಲಾ ಮಕ್ಕಳ ಅಥವಾ ಕಾಲೇಜು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಕಲಿಕೆಯ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖವಾದ ಭಾಗವೆಂದೇ ಹೇಳಬಹುದು. ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಅನುಭವದ ಮೇಲೆ, ವೀಕ್ಷಣೆಯ ಮೇರೆಗೆ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಕಲಿಯುವ ಒಂದು ಅವಕಾಶ. ಕೇವಲ ಪುಸ್ತಕದ ಬದನೇಕಾಯಿ ಆಗದೆ, ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕವಾಗಿ ಪಡೆಯಲು ಮಾಡಬಹುದಾದಂತಹ ಒಂದು ಉತ್ತಮ ಪ್ರಯತ್ನವೇ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಪ್ರವಾಸಗಳ ಕೈಗೊಳ್ಳುವಿಕೆ. ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಪ್ರವಾಸದ ಯೋಜನೆಯಿಂದ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಇತಿಹಾಸ, ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ, ಅಭಿವೃದ್ಧಿ, ಉದ್ಯಮ, ಜನ, ಧರ್ಮ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಹಾಡು, ನೃತ್ಯ ಹವಾಮಾನ, ನಿಸರ್ಗ, ಪ್ರಾಣಿ ಪಕ್ಷಿ ಸಂಕುಲ ಮತ್ತು ಪರಿಸರದ ಕುರಿತಾಗಿ ಸಾಕಷ್ಟು ವಿಷಯಗಳು ಅರಿವಿಗೆ ಬರುವುದಲ್ಲದೇ, ಕಲ್ಪನೆಗೂ ಮೀರಿ ಅವರ ಜ್ಞಾನಶಕ್ತಿ ವಿಸ್ತಾರಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಒಳ್ಳೆಯ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಹುರಿದುಂಬಿಸಲು ಅನೂಕೂಲವಾಗುತ್ತದೆ.
                 ಕೇವಲ ಪಾಠದ ವಿಷಯಕ್ಕಾಗಿ ಒಂದೇ ಅಲ್ಲದೇ, ಈ ರೀತಿಯ ಪ್ರವಾಸಗಳು ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಒಗ್ಗಟ್ಟು, ಸಹಬಾಳ್ವೆ, ಏಕತಾನತೆ, ಪರಸ್ಪರ ಸಹಕಾರ, ಸಂತೋಷ, ಹಂಚುವ ಭಾವನೆ, ತಮ್ಮ ವಯಸ್ಸಿಗೆ ತಕ್ಕ ಜವಾಬ್ಧಾರಿ ನಿರ್ವಹಣೆ, ಇತರ ವ್ಯಕ್ತಿಯೆಡೆಗೆ ಗೌರವ ಹೀಗೆ ಇನ್ನೂ ಹಲವು ಬಗೆಯ ಸೌಜನ್ಯ ನಡವಳಿಕೆಗಳನ್ನು ತುಂಬಲು ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳು ಮುಂದೆ ಸಂಭಾವಿತರಾಗಿ ಬೆಳೆಯಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ನೀಡಿದಂತಾಗುತ್ತದೆ. ಪಠ್ಯ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಕೇಳಿ ಓದಿ ತಿಳಿಯುವುದಕ್ಕಿಂತಲೂ, ವಾಸ್ತವಿಕವಾಗಿ ನೋಡಿ ಅದರ ಅನುಭವ ಪಡೆಯುವುದು, ಆ ವಸ್ತು ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಕೊಡುತ್ತದೆ.
                ಇದರ ಜೊತೆಗೆ, ಈ ಹಿಂದೆ ನೋಡಿರದ, ಪರಿಚಯವಿಲ್ಲದ ಊರಿಗಳಿಗೆ ತಿರುಗಾಡಿ ಅಲ್ಲಿಯ ನೆಲ, ಜಲ, ಜನ, ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದನ್ನೂ ಹತ್ತಿರದಿಂದ ನೋಡಲು ಮತ್ತು ಮಿತ್ರರೊಡನೆ, ಕಲಿಸುವ ಗುರುಗಳೊಂದಿಗೆ ಆತ್ಮೀಯತೆಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಅವಕಾಶವಾಗುತ್ತದೆ.

ಹೇಗಿರಬೇಕು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಪ್ರವಾಸ :

            .  ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಪ್ರವಾಸ ಹೆಸರೇ ಹೇಳುವಂತೆ, ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ನಿತ್ಯದ ಶಾಲಾ ವಾತಾವರಣದಿಂದ ಹೊರ ಕರೆತಂದು, ಅವರಿಗೆ ಒಂದು ಆಕರ್ಷಣೀಯ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಪಠ್ಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಹಾಗೂ ಇನ್ನಿತರ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮನವರಿಕೆ ಮಾಡಿಕೊಡುವುದು. ತಾವು ನೋಡಿರದ ಬೇರೆ ಯಾವದೋ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ನೆಚ್ಚಿನ ಸಹಪಾಠಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಮೋಜು ಮಸ್ತಿ ಮಾಡುತ್ತಾ ಓಡಾಡಿಕೊಂಡು ಬರುವ ಸಂತೋಷ ಮತ್ತು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಮಕ್ಕಳೂ ಕೂಡ ಅಪೇಕ್ಷೆ ಪಡುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಇತ್ತೀಚಿಗೆ ನಾವು ನೋಡುವಂತೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಇಚ್ಛೆ ಹಾಗೂ ಅನುಕೂಲಕ್ಕೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಪ್ರವಾಸದ ಸ್ಥಳವನ್ನು ತಾವೇ ಗೊತ್ತು ಮಾಡಿ, ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಪ್ರವಾಸ ಕಡ್ಡಾಯಗೊಳಿಸುವುದು ಶಾಲಾ ನಿರ್ವಾಹಕರಿಂದ ಸರ್ವೇ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಿಟ್ಟಿದೆ. ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಪ್ರವಾಸ ಎಂದರೆ ಕೇವಲ ಯಾವದೋ ದೂರದ ಒಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ಕೊಡಬೇಕೆಂದಲ್ಲ, ಆ ಸ್ಥಳವು ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗುತ್ತಿರುವ ಮಕ್ಕಳ ಅರಿವಿನ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಇದೆಯೇ ಎಂಬುದರ ಪರಿಶೀಲನೆ ಅಗತ್ಯ. ಹೆಚ್ಚೆಚ್ಚು ಮೋಜು ಮಾಡುವ ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ಆಯ್ದುಕೊಂಡು ಮಕ್ಕಳ ಪೋಷಕರ ಮೇಲೆ ಅತಿಯಾದ ಪ್ರವಾಸದ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಹೇರುವುದೂ ಕೂಡ ಸರಿಯಲ್ಲ.

ಮೊದಲನೆಯದಾಗಿ ಯಾವ್ಯಾವ ವಯಸ್ಸಿನ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಯಾವ ಬಗೆಯ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಸೂಕ್ತ ಎಂಬುದನ್ನು ಮನಗಂಡು, ಆ ವಯಸ್ಸಿನ ಮಕ್ಕಳ ಆರಾಮವನ್ನು ಗಮನದಲ್ಲಿರಿಸಿ, ಎಷ್ಟು ದೂರದ ಪ್ರವಾಸ, ಎಷ್ಟು ದಿನಗಳ ಪ್ರವಾಸ ಎಂದು ತೀರ್ಮಾನಿಸಬೇಕು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ತೀರಾ ಚಿಕ್ಕ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸ್ಥಳಗಳಿಗೆ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋದರೆ ಅವರಿಗೆ ಅದು ಕೇವಲ ಒಂದು ಕಟ್ಟಡ/ಸ್ಮಾರಕವಾಗಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆಯೇ ಹೊರತು, ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮೌಲ್ಯಗಳು ಆ ಮಕ್ಕಳ ಅರಿವಿಗೆ ಬರುವದಿಲ್ಲ. ತೀರಾ ಚಿಕ್ಕ ವಯಸ್ಸಿನ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕವಾಗಿ ಅವರು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವಂತಹ ವಿಷಯಗಳಾದ, ಪರಿಸರ, ಪ್ರಾಣಿ ಪಕ್ಷಿಗಳು, ನಮ್ಮ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ, ನಿತ್ಯ ಸಹಾಯಕರ ಬಗೆಗೆ ತಿಳಿಸಿಕೊಟ್ಟರೆ, ಆ ಮಕ್ಕಳ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜ್ಞಾನದ ಮಟ್ಟ ಹೆಚ್ಚುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಯೆಂದರೆ, ತೀರಾ ಚಿಕ್ಕ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಒಂದು ದಿನದ ಪಿಕ್ನಿಕ್ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಣಿ ಸಂಗ್ರಹಾಲಯ, ಮತ್ಸ್ಯಾಗಾರ, ಹಣ್ಣು ತರಕಾರಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ, ಬಸ್ ಸ್ಟಾಂಡ್, ಹಾಸ್ಪಿಟಲ್, ಪೋಸ್ಟ್ ಆಫೀಸ್, ಪೊಲೀಸ್ ಸ್ಟೇಷನ್, ಸಾರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥಾ ವಾಹನಗಳ ಸ್ಥಳ ಇತ್ಯಾದಿ ಸ್ಥಳಗಳಿಗೆ ಕರೆದೊಯ್ದು, ನಾವು ನಿತ್ಯ ಬಳಸುವ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತದರ ಲಭ್ಯತೆಯ ಬಗೆಗಿನ ಪರಿಚಯ ಹಾಗೂ ಯಾರು ನಮಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಹಾಯಕರು ಮತ್ತು ನಮಗವರಿಂದ ಸಿಗುವ ಸಹಾಯದ ಬಗೆಗೆ ಪರಿಚಯಿಸಿದರೆ, ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಸಮಾಜದ ಬಗೆಗೆ ಧನಾತ್ಮಕ ಭಾವನೆ ಮೂಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜ್ಞಾನ ಹೆಚ್ಚುತ್ತದೆ.

ಎರಡನೆಯದಾಗಿ, ಪ್ರವಾಸಕ್ಕೆ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಸ್ಥಳ ಮಕ್ಕಳ ಪಠ್ಯ ಜ್ಞಾನಕ್ಕೆ ಪೂರಕವಾಗಿದೆಯೇ ಎಂಬುನ್ನು ಗಮನಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದೂ ಕೂಡ ಅತಿ ಮುಖ್ಯ, ಐತಿಹಾಸಿಕ ವಿಷಯಗಳು, ರಾಜರ ಆಳ್ವಿಕೆ, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮ, ಪುರಾತನ ನಾಗರೀಕತೆ, ಆಧುನೀಕರಣ, ಖಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರ, ಪ್ರಪಂಚದ ವೈಪರೀತ್ಯಗಳು, ವಿವಿಧ ಪ್ರದೇಶದ ಭೌಗೋಳಿಕ ಸಂಗತಿ, ಆರೋಗ್ಯ ವಿಚಾರ,  ಇನ್ನೂ ಹತ್ತು ಹಲವು ಪಠ್ಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಪ್ರವಾಸದ ಸ್ಥಳವನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದರೆ, ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಓದಿದ ಪಾಠಕ್ಕೂ, ತಾವು ಹೋದಲ್ಲಿ ಕಂಡ ವಿಷಯಕ್ಕೂ ಸಾಮ್ಯತೆಯನ್ನು ಕಾಣಲು ಮತ್ತು ಹೋಲಿಕೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಅನುಕೂಲವಾಗುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ವಿಜ್ಞಾನದ ವಿಷಯದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಅದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ಯಾವುದಾದರೂ ನವೀನ ಮಾದರಿಯ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯಗಳು, ಉತ್ಪಾಧನಾ ಘಟಕಗಳು ಇತ್ಯಾದಿ ಸ್ಥಳಗಳಿಗೆ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಿ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕವಾಗಿ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಗತಿಗಳು, ಮತ್ತದರ ಬಳಕೆಯ ಬಗೆಗೆ ವಿವರಿಸಿದರೆ, ಅವರ ಕಲಿಕೆ ಸರಳ ಮತ್ತು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗುತ್ತದೆ.

ಮೂರನೆಯದಾಗಿ, ಯಾವ ಸ್ಥಳ ನಿಗದಿಯಾಗಿದೆಯೋ ಆ ಸ್ಥಳದ ಮಹತ್ವ, ಅಲ್ಲಿನ ವಿಶೇಷ ಭೌಗೋಳಿಕ ಸಂಗತಿಗಳು, ಭಾಷೆ, ಸಂಪ್ರದಾಯ ಇತ್ಯಾದಿ ವಿಷಯಗಳ ಕುರಿತು ಮುಂಚಿತವಾಗಿಯೇ ಮಕ್ಕಳೊಂದಿಗೆ ಕೆಲ ಸಮಯ ಕುಳಿತು ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಚರ್ಚಿಸುವುದರಿಂದ, ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ತಾವು ಹೋಗುವ ಸ್ಥಳದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ದೊರೆತು ಅವರಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿ ಮೂಡುತ್ತದೆ. ಅಂತೆಯೇ ಮಕ್ಕಳೊಂದಿಗೆ ಹೋಗುತ್ತಿರುವ ಸ್ಥಳದ ಕುರಿತಾಗಿ ಪುಟ್ಟದೊಂದು ಟಿಪ್ಪಣಿಯನ್ನು ತಯಾರಿಸಿ ಕೊಡಬೇಕು, ಅದಕ್ಕೆ ಅವರ ಜ್ಞಾನಕ್ಕೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಗೊತ್ತಿರುವ ಪಠ್ಯದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದ ವಿಷಯ/ಸಂಗತಿಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ತಿಳಿಸಬೇಕು ಮತ್ತದರ ಕುರಿತಾಗಿ ಮಕ್ಕಳ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಬರುವ ಸಂಶಯಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸಿ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಬೇಕು.

ನಾಲ್ಕನೆಯದಾಗಿ, ಶೆಕ್ಷಣಿಕ ಪ್ರವಾಸವೆಂದರೆ, ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋದಲ್ಲಿಯ ಕೇವಲ ಸ್ಥಳ/ಸ್ಮಾರಕ ವಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಎಲ್ಲೆಲ್ಲಿ ಯಾವ್ಯಾವ ರೀತಿಯ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಕೊಡಲು ಸಾಧ್ಯವೋ ಅಂತಹ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಸಂಧರ್ಭವನ್ನೂ ಕೂಡ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ,  ರಸ್ತೆ ಬದಿಗೆ ಎಲ್ಲೆಂದರಲ್ಲಿ ಎಸೆಯುವ ಕಸಗಳು ಮತ್ತದರ ಪರಿಣಾಮ, ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿ ಜನರು ಹಾಗೂ ವಾಹನಗಳ ಸಂಚಾರ ಮಾದರಿ, ಟ್ರಾಫಿಕ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ಕೆರೆ ತೊರೆಗಳಲ್ಲಾಗಿರುವ ನೈರ್ಮಲ್ಯ, ಬೀಡಾಡಿ ಪ್ರಾಣಿಗಳು, ಪ್ರೇಕ್ಷಣೀಯ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಾರಸ್ಥರ ಸುಲಿಗೆ, ಯಾವೆಲ್ಲ ಆಹಾರಗಳು ಅನಾರೋಗ್ಯಕರ, ಯಾವುದು ಸರಿ, ಯಾವುದು ತಪ್ಪು, ಭಾಷಾ ವೈವಿದ್ಯತೆ, ಜನರ ಉಡುಪುಗಳು, ಆಚರಿಸುವ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು, ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುವ ಹತ್ತು ಹಲವು ಹಣ್ಣು, ತರಕಾರಿ, ಬೆಳೆಗಳು, ಮಣ್ಣು, ನೀರಿನ ವೈವಿದ್ಯತೆ ಹೀಗೆ ಹತ್ತು ಹಲವು ಸಣ್ಣ ಸಣ್ಣ ವಿಷಯಗಳನ್ನೂ ಕೂಡ ತೋರಿಸಿ ತಿಳಿಸುವುದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಶಿಕ್ಷಣ ಬೇರೊಂದಿಲ್ಲ!!



ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಪ್ರವಾಸ ಕುರಿತು ಪೋಷಕರು ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಕರ ಗಮನಕ್ಕೆ :

೧. ಶೆಕ್ಷಣಿಕ ಪ್ರವಾಸ ಕೇವಲ ಆಕರ್ಷಣೆಗೆಂದು ಆಗಿರದೆ ಆದಷ್ಟು ಮಕ್ಕಳ ವಯಸ್ಸಿನ ಮತ್ತವರ ಮನಸ್ಸಿನ ತಿಳುವಳಿಕೆಯ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಸರಿಯಾಗಿರಲಿ
೨. ಗೌಜು, ಆಡಂಬರದ ಅನುಭವ ನೀಡುವುದಕ್ಕಿಂತ, ಪ್ರವಾಸವು ಸರಳ ಹಾಗೂ ಆದಷ್ಟು ಜಾಗರೂಕ ಸ್ಥಳವಾಗಿದ್ದರೆ ಉತ್ತಮ.
೩. ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಹೋರಾಡುತ್ತಿರುವ ಪ್ರವಾಸದ ಕುರಿತು ಸಣ್ಣದೊಂದು ಟಿಪ್ಪಣಿ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಗಮನಿಸಬೇಕಾದ ಸಂಗತಿಗಳು ಮತ್ತು ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದಿರುವ ಸಂಗತಿಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸಿ ಕೊಡಬೇಕು.
೪. ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಹಲವು ಗುಂಪುಗಳನ್ನು ಮಾಡಿ, ಕೆಲವೊಂದು ಉಪವಿಷಯಗಳನ್ನು ನೀಡಿ ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿರುವ ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳು ಇನ್ನಿತರ ಮೂಲಗಳಿಂದ ಕಲೆ ಹಾಕಿ ತರುವ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ನೀಡಿದರೆ, ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ  ವಿಷಯ ಸಂಗ್ರಹ ಮತ್ತು ಚರ್ಚಾ ಭಾವನೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತದೆ
೫. ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಪ್ರವಾಸದ ತಯಾರಿ ಕುರಿತಾಗಿ ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತವರ ಪೋಷಕರೊಂದಿಗೆ ಚರ್ಚೆ ಅಗತ್ಯ. ನಿರ್ವಾಹಕರು, ಹೋಗುತ್ತಿರುವ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ವಸತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ಸಾರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ತಿಳಿದಿರಬೇಕಾದ ತುರ್ತು ಮಾಹಿತಿಗಳು, ತುರ್ತು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳು ಯಾರಿಂದ ಸಹಾಯ ಪಡೆಯಬಹುದು ಇವೆಲ್ಲಾ ವಿಷಯಗಳ ಶಿಕ್ಷಕರು, ಪಾಲಕರು ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಮತ್ತು ಪಾರದರ್ಶಕವಾಗಿರಲಿ.
೬. ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಅವರ ವಯಸ್ಸಿಗೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಅವರು ಇತರ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಹೇಗೆ ನಡೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು, ನಡವಳಿಕೆ ಮತ್ತು ಜವಾಬ್ಧಾರಿಗಳ ಕುರಿತು ಮುಂಚಿತವಾಗಿಯೇ ತಿಳಿಹೇಳಿ.
೭. ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಪ್ರವಾಸ ಕುರಿತಾಗಿ ಮಕ್ಕಳೊಂದಿಗೆ ಪೋಷಕರು ಮಾತನಾಡಬೇಕು ಹಾಗೂ ಮತ್ತವರ ಅನುಭವಗಳನ್ನು ಸಮಯ ಕೊಟ್ಟು, ಗಮನವಿಟ್ಟು ಆಲೈಸಬೇಕು.
೮. ಹೋದ ಕಡೆ ಅಪರಿಚಿತರ ಜೊತೆ ಮಕ್ಕಳ ಅನಗತ್ಯ ಸ್ನೇಹ ಅಥವಾ ಒಡನಾಟ, ಮಕ್ಕಳು ಕೊಂಡು ತಿನ್ನುವ ಪದಾರ್ಥಗಳು ಹಾಗೂ  ವಸ್ತುಗಳ ಕಡೆಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರ ಗಮನ ಅತ್ಯಗತ್ಯ.
೯. ಶಿಕ್ಷಕರು ಮತ್ತು ಪಾಲಕರು, ಪ್ರವಾಸದ ನಂತರ ಕೂಡ ಅದರ ಕುರಿತು, ಪ್ರಾರಂಭದಷ್ಟೇ ಆಸಕ್ತಿಯನ್ನು ತೋರಿಸಿ ಮಕ್ಕಳೊಂದಿಗೆ ಚರ್ಚಿಸಿ, ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಸಂಶಯ, ಗೋಂದಲಗಳೇನಾದರೂ ಇದ್ದರೆ ಅದನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಬೇಕು.