ಕಲಂಕಾರಿ ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಹಳ್ಳಿ ಜನರಿಂದ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡ ಒಂದು ಪ್ರಾಚೀನ ಜನಪದ ಕಲೆ. ಹಿಂದೆ ರಾಜರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮನರಂಜನೆಯ ಮೂಲವಾಗಿ (ಹಾಡುಗಾರರು, ನೃತ್ಯಗಾರರಂತೆಯೇ) ಚಿತ್ರಕಲಾಕಾರರು ಒಂದೂರಿನಿಂದ ಮತ್ತೊಂದೂರಿಗೆ ಹೋಗುತ್ತಾ, ರಾಮಾಯಣ,ಮಹಾಭಾರತ, ಪಂಚತಂತ್ರ ದಂತಹ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಪೌರಾಣಿಕ ಮತ್ತು ಚಾರಿತ್ರಿಕ ಕಥೆಗಳನ್ನು ತಮ್ಮ ಚಿತ್ರಕಲೆಗಳ ಮೂಲಕ ದೇಶೀಯ ಬಟ್ಟೆಗಳ ಮೇಲೆ ಚಿತ್ರಿಸಿ, ಜನರನ್ನು ರಂಜಿಸುವ ವಾಡಿಕೆಯಿತ್ತಂತೆ(theater play). ರಾಜ ಕುಟುಂಬ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ, ದೇವಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ/ರಥಗಳಲ್ಲಿ ಮೂರ್ತಿ ಅಲಂಕಾರ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ, ಕಲಂಕಾರಿ ವರ್ಣಚಿತ್ರಗಳ ಪರದೆಗಳನ್ನು, ಚಿತ್ರಫಲಕಗಳನ್ನು ಬಳಸುವ ಪದ್ಧತಿಯಿತ್ತು.ಕಲಾರಾಧನೆ ಚಿತ್ರಗಳಾಗಿ ಪೇಂಟಿಂಗ್ ಗಳ ಬಳಕೆ ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಇತ್ತೀಚಿನ ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಉಡುಪುಗಳ ಮೇಲೆ ಕಲಂಕಾರಿ ಶೈಲಿಯ ಹ್ಯಾಂಡಿಮೇಡ್ ಪೈಟಿಂಗ್ ಪ್ರಾರಂಭವಾದದ್ದು.. ಇತ್ಯಾದಿ ಮಾಹಿತಿಗಳು ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಗುತ್ತಲೇ ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಮೂಲಕ ಮಾಹಿತಿ ಕಲೆಹಾಕಿಟ್ಟುಕೊಂಡೆ.
೪೨ ಡಿಗ್ರಿ ತಾಪಮಾನದಲ್ಲಿ ನಾನು ಹುಡುಕಿಕೊಂಡು ಹೋದ ಸ್ಥಳವು ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಮನೆಯ ಆವರಣವಾಗಿತ್ತು. ಹುಡುಕಿ ಹೋದದ್ದಕ್ಕೆ ನಷ್ಟವಿಲ್ಲದಂತೆ, ಮನೆಯ ಒಳಗಡೆ ೪-೫ ಜನ ಹೆಂಗಸರು ಕಲಂಕಾರಿ ಸೀರೆಯೊಂದರ ಮೇಲೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ತೆಲಗು/ತಮಿಳು ಬಿಟ್ಟರೆ ಬೇರೆ ಭಾಷೆ ಅವರಿಗೆ ಬರುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ನನಗೋ ತಮಿಳು ತೆರಿಯಾದು.. ಹೇಗೋ ನಮ್ಮ ನಮ್ಮ ಭಾಷೆಯಲ್ಲೇ, ತೆಲುಗುವಿನ ಅಲ್ಪಸ್ವಲ್ಪ ಕನ್ನಡ ಪದಗಳ ಹೋಲಿಕೆಯ ಮೇಲೆ, ಅವರೊಡನೆ ಮಾತಿಗೆ ಇಳಿದೆ. ಅವರ್ಯಾರೂ ಅಕ್ಷರ ಕಲಿತವರಲ್ಲ, ಆದರೆ ಕಲಂಕಾರಿ ಕಲೆಯ ಕುರಿತು ಟ್ರೇನಿಂಗ್ ತೆಗೆದುಕೊಂಡವರಾಗಿದ್ದರು. ತಮ್ಮ ಮನೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಸಾಧ್ಯವಾದ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಉಡುಪುಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಿ ಸ್ವಂತ ಮಾರಾಟ ಮತ್ತು ಮಳಿಗೆಗಳಿಗೆ ಕೊಡುವ ಅಧಿಕೃತ ವ್ಯಾಪಾರ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನಿಟ್ಟುಕೊಂಡವರು.
'ಕಲಂ' ಎಂದರೆ ಲೇಖನಿ ಮತ್ತು ಕಾರಿ ಎಂದರೆ ಕಾರ್ಯ ಅಥವಾ ಮಾಡುವುದು. ಬಿದಿರಿನ ಕಡ್ಡಿಯ ಚೂಪಾದ ತುದಿಗೆ ಉಣ್ಣೆಯಂತ ಬಟ್ಟೆಯನ್ನು ಕಟ್ಟಿ, ಅದನ್ನು ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿ ಅದ್ದಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಸ್ವಲ್ಪವೇ ಒತ್ತುತ್ತಾ ಹೋದರೆ, ಬಣ್ಣವು ಕಡ್ಡಿಯ ಮೂಲಕ ಇಳಿದು ಬಟ್ಟೆಯ ಮೇಲೆ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಮೂಡಿಸುತ್ತದೆ. ಸಣ್ಣ ಹಿಡಿದು ಚಿತ್ರವನ್ನು ಬರೆಯಲು, ಬಣ್ಣ ತುಂಬಲು ಈ ರೀತಿಯ ಕುಂಚವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತೇವೆ. ಮತ್ತು ಸ್ವಲ್ಪ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಕಲರ್ ಫಿಲ್ಲಿಂಗ್ ಗೆ ಸ್ಪಾಂಜ್ ಅನ್ನು ಬಳಸಿ ಬಣ್ಣಗಳ ಲೇಪನ ಮಾಡುತ್ತೇವೆ ಎಂದು ಅವರು ತಿಳಿಸಿದರು.ಇದಕ್ಕೆ ಹಾಕಿದ ಬಣ್ಣ ನೀರಿನೊಡನೆ ತೊಳೆದು ಹೋಗುವುದಿಲ್ಲವೇಕೆ ಎಂದು ಕೇಳಿದಾಗ, ಅವರು ಕಲಂಕಾರಿ ಉಡುಪುಗಳ ತಯಾರಿಕೆಯ ಕುರಿತಾಗಿ ತಿಳಿಸಿದರು. ಮೈರಾಭಾಲಂ ಎಂಬ ಕೆಲವು ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಸ್ತುಗಳಿಂದ ಮಾಡಿದ ಚೂರ್ಣವನ್ನುಹಾಲಿನೊಡನೆ ಬೆರೆಸಿ, ಮೊದಲು ಅದರಲ್ಲಿ ಫ್ಯಾಬ್ರಿಕ್(ಕಾಟನ್/ಸಿಲ್ಕ್ ಬಟ್ಟೆ) ಅನ್ನು ನೆನೆಹಾಕಿ, ಒಂದು ದಿನ ಬಿಸಿಲಿನಲ್ಲಿ ಒಣಗಿಸಿ ತೆಗೆದಿಡುತ್ತಾರೆ. ಇದರ ಮೇಲೆ ಡಿಸೈನ್ ಚಿತ್ರಿಸಲು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕೆಂಪು, ಹಳದಿ, ಕಪ್ಪು ಮತ್ತು ನೀಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಬಣ್ಣಗಳು. ಒಂದೊಂದು ಬಗೆಯ ಬಣ್ಣಗಳಿಗೆ ಒಂದೊಂದು ರೀತಿಯ ಮಿಕ್ಸಿಂಗ್. ಕೆಲವು ಬಗೆಯ ಬೇರು, ಮರದ ತೊಗಟೆ, ಕೆಲವು ಸಸ್ಯಗಳ ದಂಟು, ಎಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಹೂವುಗಳಿಂದ ವರ್ಣದೃವ್ಯಗಳನ್ನು ತಯಾರು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಕಪ್ಪು ಬಣ್ಣಕ್ಕೆ ಕಬ್ಬಿಣದ ಪುಡಿ, ಬೆಲ್ಲ ಇತ್ಯಾದಿ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಒಂದೇ ಸಲಕ್ಕೆ ನೀರಿನೊಡನೆ ಬಣ್ಣವು ತೊಳೆದು ಹೋಗಬಾರದೆಂದು ಅಂಟು ದೃವ್ಯವೊಂದರ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ವರ್ಣಗಳ ಲೇಪನ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕೈಮಗ್ಗದ ಬಟ್ಟೆಯ ಮೇಲೆ ಕಲಂಕಾರಿ ಪೇಂಟಿಂಗ್ ಮಾಡಿ ಸಿದ್ಧ ಉಡುಪು ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಸರಿ ಸುಮಾರು ೧೨ ಹಂತಗಳ ಕೆಲಸ ನಡೆಯುತ್ತದೆಯಂತೆ!! ನಾನು ಹೋದ ಸಮಯಕ್ಕೆ ಫ್ರೀ ಹ್ಯಾಂಡ್ ಕಲಂಕಾರಿ ಡಿಸೈನ್ ಯಾರೂ ಬರೆಯುತ್ತಾ ಇರದ ಕಾರಣ, ಆ ಅತಿವೇಗದ ಕಲಂಕಾರಿ ಪೇಂಟಿಂಗ್ ಚಾಣಾಕ್ಷತೆಯನ್ನು ನಾನು ನೋಡಲಾಗಲಿಲ್ಲ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮೊದಲಿಗೆ ಕಪ್ಪು ವರ್ಣದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಮನೋಜ್ಞವಾಗಿ ಅಷ್ಟೇ ಸುಲಲಿತವಾಗಿ ಡಿಸೈನ್ ಮತ್ತು ಚಿತ್ರಕಥೆಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಿ, ಅಂಟು ದ್ರವ್ಯಗಳನ್ನು ಹಚ್ಚಿ ಒಣಗಿಸಿ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ತಿರುವಿ ಹಾಕಿ ಇತರ ಬಣ್ಣಗಳಿಂದ ಚಿತ್ತಾರಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತಾರಂತೆ. ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕೆಲಸವೂ ಹ್ಯಾಂಡ್ಮೇಡ್ ಮತ್ತು ಜೈವಿಕ ವಸ್ತುಗಳಿಂದ ತಯಾರು ಮಾಡಿದಂತವು..! ಹಾಗಾಗಿಯೇ ಈ ರೀತಿಯ ಫ್ಯಾಬ್ರಿಕ್ ಉಡುಪುಗಳು ಅತ್ಯಂತ ಹೊಳಪು ನೀಡುವಂತಹದ್ದಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ತೊಟ್ಟಾಗ ಮಾತ್ರ ಹಿರಿಮೆ/ಗಣ್ಯ ಭಾವ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ಇದೇ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಅಪ್ಪಟ ಕಲಂಕಾರಿ ಉಡುಪುಗಳಿಗೆ ತುಸು ದರ ಹೆಚ್ಚಾದರೂ ಎಲ್ಲಿಲ್ಲದ ಬೇಡಿಕೆ.
ಹೀಗೆ ಕಲಂಕಾರಿ ವರ್ಣಚಿತ್ರಗಳ ಶೈಲಿಯ ಫ್ಯಾಬ್ರಿಕ್ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ತಯಾರು ಮಾಡುವುದರ ಕುರಿತಾಗಿ ತಕ್ಕಮಟ್ಟಿಗೆ ತಿಳಿದುಕೊಂಡ ಬಗ್ಗೆ ಸಂತೋಷ ನನಗೆ ಸಿಕ್ಕಿತು. ತಮ್ಮ ಸೀಮಿತ ಶಕ್ತಿಯಲ್ಲಿ, ಸಣ್ಣ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಉದ್ಯಮವೊಂದನ್ನು ಜೀವನೋಪಾಯಕ್ಕೆ ನಡೆಸುತ್ತ, ಸ್ಥಳೀಯ ಕಲೆಯೊಂದನ್ನು ಅಳಿಯದಂತೆ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡು ಬರುತ್ತಿರುವ ಅವರುಗಳಿಗೆಲ್ಲ ಒಂದು ಥ್ಯಾಂಕ್ಸ್ ತಿಳಿಸಿ, ಅವರ ಬಳಿಯಿದ್ದ ಒಂದಕ್ಕಿಂತ ಒಂದು ಚಂದದ ಚಿತ್ರಗಳ ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ನೋಡಿ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ನನಗೆ ಬೇಕಾದ್ದನ್ನು ಹೆಕ್ಕಿ, ಡೈರೆಕ್ಟ್ ಮೇಕರ್ಸ್ ಗಳಿಂದಲೇ ಕೊಂಡು ಬರುವಾಗ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲೊಂದು ಧನ್ಯತಾ ಭಾವವಿತ್ತು..
ಈ ಕೆಳಗಿನ ಕೊಂಡಿ ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಆಧಾರಿತ ಕಾಲಂಕಾರಿ ಕಲೆಯ ವೀಡಿಯೋ ಆಸಕ್ತರಿಗಾಗಿ
https://www.youtube.com/watch?v=OoRij5jAyDY
ಕಾಮೆಂಟ್‌ಗಳಿಲ್ಲ:
ಕಾಮೆಂಟ್‌ ಪೋಸ್ಟ್ ಮಾಡಿ