ಒರಿಸ್ಸಾದ ದೇಶದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಆದಿವಾಸಿ ಸಂಗ್ರಹಾಲಯ

ನಮ್ಮ ಒರಿಸ್ಸಾ ಪ್ರವಾಸದಲ್ಲಿ ತಪ್ಪಿಸಲೇ ಬಾರದು ಎಂದುಕೊಂಡು ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ ಸ್ಥಳ - ಒರಿಸ್ಸಾ ಸ್ಟೇಟ್ ಟ್ರೈಬಲ್ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ! ಒರಿಸ್ಸಾ ಮೂಲತಃ ಆದಿವಾಸಿಗಳ ನಾಡಾಗಿದ್ದರಿಂದ, ಅಲ್ಲಿನ ಅನೇಕ ಆದಿವಾಸಿಗಳ ಜೀವನಶೈಲಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಆಚರಣೆ ಕುರಿತಾದ ಹಲವು ಕುರುಹುಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಟ್ಟುಕೊಂಡ ಅದ್ಭುತ ಸಂಗ್ರಹಾಲಯವಿದು. ತಾಳ್ಮೆಯಿಂದ ನೋಡುತ್ತಾ ಹೋದರೆ ಕನಿಷ್ಠ ೩ ತಾಸುಗಳ ಕಾಲ ಇಲ್ಲಿನ ಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ನೋಡಬಹುದು. ಹಿಂದೆ ಆದಿವಾಸಿಗಳು ಯಾವ ಮೂಲ ಭೂತ ಸೌಕರ್ಯವೂ ಇಲ್ಲದಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಗುಡ್ಡ ಬೆಟ್ಟ, ಕಾಡನ್ನಾವರಿಸಿದ ನಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವಾಗ ತಮ್ಮ ದಿನಬಳಕೆಗೆ ಮತ್ತು ಕೆಲಸ ಕಾರ್ಯಗಳಿಗೆ ಯಾವ್ಯಾವ ರೀತಿಯ ವಸ್ತುಗಳ ಬಳಕೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು, ಯಾವ್ಯಾವ ಉಪಕರಣಗಳ ಆವಿಷ್ಕಾರ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದರು, ಹಬ್ಬಹರಿದಿನಗಳು ಆಚರಣೆಗಳ ಕುರಿತು ಜನರ ವೈವಿದ್ಯತೆ ಹೇಗಿತ್ತು ಇತ್ಯಾದಿ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ತಿಳಿಯಲು ಇಂತಹದೊಂದು ಸಂಗ್ರಹಾಲಯ ಮಾಡಿರುವುದು ನಿಜಕ್ಕೂ ಪ್ರಶಂಸನೀಯ. 

ಉತ್ತಮ ಬುಡಕಟ್ಟು ಚಿತ್ತಾರದೊಂದಿಗೆ ಅನಾವರಣಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಸಂಗ್ರಹಾಲಯ. ಸುತ್ತಮುತ್ತಲು ಹಚ್ಚಹಸುರಿನ ಹುಲ್ಲು ಹಾಸು ಚಂದದ ಉದ್ಯಾನವನ ಅವುಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಕಾಂಪೌಂಡ್ ಗೋಡೆಗಳು, ಮರದ ಬುಡಗಳು, ಸಂಗ್ರಹಾಲಯದ ಕಟ್ಟಡದ ಗೋಡೆಗಳು ಎಲ್ಲವೂ ಜಾನಪದ ಚಿತ್ತಾರದ ಪೇಂಟಿಂಗ್ಗಳು ಮ್ಯೂಸಿಯಂನ ಹೊರಾಂಗಣ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ಮೆಚ್ಚುವಂತೆ ಮಾಡಿದೆ.  

ಮ್ಯೂಸಿಯಂ ಕಟ್ಟಡವನ್ನು, ವ್ಯವಸ್ಥಿತವಾಗಿ ಆದಿವಾಸಿಗಳ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ವಿಷಯ ವಸ್ತುಗಳಿಗೆ ವಿಶಾಲ  ಒಂದೊಂದು ಕೋಣೆಗಳ ಮೂಲಕ ಬೇರ್ಪಡಿಸಿ, ನಾವು ಸಮರ್ಪಕ ಮಾಹಿತಿ ಪಡೆಯಲು ಸಹಾಯವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಮೊದಲನೇ  ಕೋಣೆಯಲ್ಲಿರುವ ಆದಿವಾಸಿಗಳ ಉಡುಪು, ವಸ್ತ್ರವಿನ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ಆಭರಣಗಳ ಸಂಗ್ರಹ ತುಂಬಾ ಚೆನ್ನಾಗಿದೆ. ಕಾಸಿನ ವಿವಿಧ ಬಗೆಯ ಸರಗಳ ಡಿಸೈನ್ಸ್ಗಳು, ಬೊಂಡ, ಗಡಬ ಇನ್ನಿತರ ಆದಿವಾಸಿ ಜನರ ಸಣ್ಣ ಮೂಗು ಬೊಟ್ಟಿನಿಂದ ಹಿಡಿದು, ಲೋಹದ ಬಳೆಗಳು, ಕೈಗಡಗಗಳು, ೨೦ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಬಗೆಯ ಬಾಚಣಿಕೆಗಳು, ೫೦ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕುತ್ತಿಗೆಯ ನೆಕ್ಕ್ಲೆಸುಗಳು, ಕವಡೆಗಳಿಂದ ಮಾಡಿದ ಸುಂದರ ಹಾರಗಳು ಇತ್ಯಾದಿ ನೂರಾರು ಸುಂದರ ಆಭರಣಗಳ ಸಂಗ್ರಹವಿದೆ. ಬೊಂಡ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗದವರು ಸಣ್ಣ ಮಣಿಗಳಿಂದ ಸರಗಳನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅದನ್ನೇ ವಸ್ತ್ರದಂತೆ ಧರಿಸಿರುವ ಚಿತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ಮಣಿಗಳ ಹಾರಗಳು ನೋಡಲು ಅದ್ಭುತವಾಗಿದೆ. ನಾವೇನು ಫ್ಯಾಶನ್ ಎಂದು ಈಗ ಸಣ್ಣ ಮಣಿಗಳ ಗೊಂಚಲುಗಳ ಹಾರವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತೇವೆಯೋ ಅದು ಅದೆಷ್ಟೋ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದಿನ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗಿದ್ದ ವಿಶಿಷ್ಟ ವಿನ್ಯಾಸಗಳು ಎಂದು ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿಯೇ ಅಂದುಕೊಳ್ಳುತ್ತ ಮುಂದೆ ಸಾಗಿದೆವು.

ಇನ್ನೊಂದು ಕೋಣೆಯಲ್ಲಿ, ಗೊಂಡ ಮತ್ತಿತರ ಆದಿವಾಸಿ ಜನರ ವರ್ಣಚಿತ್ರಕಲೆಗಳ ಅನಾವರಣವಾಗಿತ್ತು. ಅವರ ಜಾನಪದ ಕಲೆಗಳು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ, ಪ್ರಕೃತಿಯ ದೃಶ್ಯಾವಳಿಗಳಾದ, ಪ್ರಾಣಿ ಪಕ್ಷಿಗಳ ಚಿತ್ರಗಳ ತೋರ್ಪಡಿಸಿದರೆ, ಲಂಜ ಸಾವೊರಾ, ಸಂತಾಲ್, ಸಾವೊರಾ ಮತ್ತು ಜುವಾಂಗ್ ಜನಾಂಗದ ಚಿತ್ರಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ವಿನ್ಯಾಸಗಳು, ಜನರ ದೈನಂದಿನ ಜೀವನ, ಆಚರಣೆಗಳ ಚಿತ್ರಣ, ಸಾಮಾಜಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇನ್ನಿತರ ವಿಷಯಗಳ ಚಿತ್ರಗಳ ತೋರಿಸುತ್ತವೆ. ಪ್ರತೀ ಕೋಣೆಯಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹಾಲಯದ ವಸ್ತುಗಳ ಮಾಹಿತಿ ಪಟ್ಟಿಯ ಜೊತೆಗೆ, ಅಲ್ಲಿಯೇ ಮೀಸಲಿಟ್ಟಿರುವ ಸ್ವಸಹಾಯ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ನಲ್ಲಿಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗದವರ ಹಬ್ಬಗಳ ಕುರಿತಾದ ಆಚರಣೆ, ಧಾಂಗ್ರಿಯ, ಭುಮ್ಜಿ, ಕುಟಿಯ ಇತ್ಯಾದಿ ಕಾಂಧಾ ಎಂಬ್ರಾಯಿಡರಿ, ಓರಾವೊನ್ ಟೆಕ್ಸ್ಟ್ಟೈಲ್ಸ್, ಕುರಿತಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಹಾಗೆಯೆ, ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಬಿದಿರಿನ ಕಲಾಕೃತಿಗಳು, ಭತ್ತದ ಕಲಾಕೃತಿಗಳು, ಗೊಂಡ ವಾಲ್ಕ ಪೇಂಟಿಂಗ್ಲೆ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ, ಹೀಗೆ ಅನೇಕ ಬಗೆಯ ಕಲೆ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕೆಗೆ ಸಂಬಂಧ ಪಟ್ಟ ಅನೇಕ ಆಸಕ್ತಕರ ವಿಡಿಯೋಗಳನ್ನು ನೋಡಲು ಇಲ್ಲಿ ಸಿಗುತ್ತದೆ. ಅದರದ್ದೇ ಒಂದು ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ, ವೈನ್ ಬಳಕೆ ಮತ್ತು ತಂಬಾಕು ಬಳಕೆಗೆ ಜನರು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದ ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಿಶಿಷ್ಟ ಬಗೆಯ ಕೊಳವೆಗಳ ಸಂಗ್ರವಿದೆ.

ಸಂಗ್ರಹಾಲಯದಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ವಸ್ತುಪ್ರದರ್ಶನ ಒಂದೇ ಅಲ್ಲದೆ, ಅಲ್ಲಿನ ಸ್ಥಳೀಯ ಕರಕುಶಲ ಕಲಾವಿದರಿಗೆ, ಕಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕವಾಗಿ ತೋರಿಸಿ ತಮ್ಮ ಕಲಾವಸ್ತುಗಳ ಪ್ರದರ್ಶನ ಮತ್ತು ಮಾರಾಟಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ ಕೂಡ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ನಾವು ಭೇಟಿಕೊಟ್ಟ ಸಮಯಕ್ಕೆ ನುರಿತ ಕರ್ಮಿಯೊಬ್ಬರು ಭತ್ತದ ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಪ್ರತಿ ಹಂತವನ್ನು ಆಸಕ್ತರಿಗೆ ತಾಳ್ಮೆಯಿಂದ ವಿವರಿಸಿ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಹತ್ತಿಯ ತೆಳುವಾದ ದಾರವನ್ನು ಬಳಸಿ, ನೆನೆಸಿಟ್ಟ ತೆಂಗಿನ ಕಡ್ಡಿಗೆ ಬಟ್ಟಗಳನ್ನು ಒಪ್ಪ ಓರಣವಾಗಿ ನೇಯ್ದು, ಬತ್ತದ ಸರಪಳಿ ತಯಾರಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಂತರದಲ್ಲಿ ಅದು ಹಸಿಯಾಗಿದ್ದಾಗಲೇ ಬೇಕಾದ ಆಕೃತಿಗೆ ಬಗ್ಗಿಸಿ ಹೆಣೆದು, ದೇವತೆಗಳ ವಿಗ್ರಹ, ಪ್ರಾಣಿ ಪಕ್ಷಿಗಳ ಆಕೃತಿಗಳು, ಹೂಮಾಲೆಗಳು, ಬಳೆಗಳು, ತಲೆಗೆ ಹಾಕುವ ಕ್ಲಿಪ್, ಕೈಗನ್ನಡಿ ಇತ್ಯಾದಿ ಕರಕುಶಲ ವಸ್ತುಗಳ ತಯಾರು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಸ್ತುಗಳನ್ನಷ್ಟೇ ಬಳಸಿ ಮಾಡುವ ಮಾಡುವ ವಸ್ತುಗಳು ಇಷ್ಟ ಮತ್ತು ಅಪರೂಪವೆನಿಸಿ, ಮಗಳಿಗೆ ಇಷ್ಟವಾದ ಪ್ರಾಣಿ ಪಕ್ಷಿಗಳ ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಮಗಳಿಗೆ ಕೊಡಿಸಿ ಬಂದೆವು. 

ಎರಡನೇಯದರಲ್ಲಿ ಮೀನುಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಬೇಟೆಯಾಡುವ ಆಯುಧಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡ ವಸ್ತುಗಳ ಸಂಗ್ರಹವಿದೆ. ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬೆತ್ತ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಆಕಾರಗಳಲ್ಲಿ ರಚಿತ, ಕೂಲಿ, ಗೊಂಬೊಲೆಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ಮೀನು ಏಡಿಗಳನ್ನು ಹಿಡಿಯುವ ವಸ್ತುಗಳ ಸಂಗ್ರಹ ಚೆನ್ನಾಗಿದೆ. ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಗಮನಿಸಿದರೆ, ವಿಷವನ್ನು ಲೇಪಿಸುವ ಜಾಗವನ್ನೊಳಗೊಂಡ ಬಿಲ್ಲು ಮತ್ತು ಬಾಣ, ಚಾಟಿ, ವ್ಯವಸಾಯಕ್ಕೂ, ಸಮರಗಳಿಗೂ ಬಳಸಬಹುದಾದ ವಿವಿಧ ಬಗೆಯ ಕತ್ತಿಗಳನ್ನು ಕಂಡೆವು. ರಹಸ್ಯವಾಗಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬಹುದಾದ ಸಣ್ಣ ಕತ್ತಿಗಳು, ಬರ್ಜಿ, ಗುರಾಣಿಗಳು ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ ಬಗೆಯ ಆಯುಧಗಳು ಪ್ರದರ್ಶಿತವಾಗಿದ್ದವು. ನೈಸರ್ಗಿಕವಾಗಿ ದೊರೆಯುವ ಪೊಳ್ಳಾಗಿರುವ ಕಾಯಿ ಬೀಜಗಳ ಬಳಸಿ, ತೆಂಗಿನ ಚಿಪ್ಪು ಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ಹಿಂದಿನ ಕಾಲದ ಜನರು ತಯಾರಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಸೌಟುಗಳು, ನೀರಿನ ಬಾಟಲು ಇತ್ಯಾದಿ, ಬೆತ್ತದ ವಿವಿಧ ಬಳಕೆಯ ಬುಟ್ಟಿಗಳು, ಕಾಯಿಗಳ ಬಳಸಿ ದನಗಳಿಗೆ ಕಟ್ಟುವ ಶಬ್ದ ಮಾಡುವ ಘಂಟೆಗಳು, ನೇಗಿಲುಗಳು, ಕೇವಲ ಎಲೆಗಳಿಂದ ಮಾಡಿದ ಮಳೆಗೆ ರೈನ್ಕೋಟು, ಮರದ ಒರಳು ಮತ್ತು ಹಿಟ್ಟು ಬೀಸುವ ಸಾಧನಗಳನ್ನೆಲ್ಲ ನೋಡಿದೆವು . ೧೦ ವರ್ಷದ ಮಗಳಿಗೆ ತೋರಿಸಿ ನಾಗರೀಕತೆ ಹೇಗೆ ಮುಂದುವರೆಯುತ್ತ ಬಂದಿತು, ಇರುವ ವಸ್ತುಗಳಲ್ಲಿಯೇ, ಸಿಕ್ಕಿದ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿಯೇ ಜನರು ಹೇಗೆ ಬಾಳಿ ಬದುಕುವ ಕೌಶಲ್ಯವನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದರು ಇತ್ಯಾದಿ ವಿಷಯಗಳ ಕುರಿತಾಗಿ ಚರ್ಚೆ ಮಾಡಲು ಅತ್ಯಂತ ಸಹಾಯಕವಾಯಿತು. ಇನ್ನೊಂದು ಕೋಣೆಯಲ್ಲಿ, ನಿತ್ಯಜೀವನಕ್ಕೆ ಬಳಸುವ ಗ್ರಹೋಪಕರಣಗಳು ಮತ್ತು ವ್ಯವಸಾಯಕ್ಕೆ ಬಳಸುವ ವಸ್ತುಗಳ ಸಂಗ್ರಹವಿದೆ. ನೃತ್ಯ ಮತ್ತು ಸಂಗೀತಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಮರದ, ಚರ್ಮದ ವಾದ್ಯ ಸಲಕರಣೆಗಳ ಸಂಗ್ರಹ ಇನ್ನೊಂದು ಕೋಣೆಯಲ್ಲಿದೆ.

ಇವೆಲ್ಲ ಸಂಗ್ರಹಗಳನ್ನು ನೋಡಿ ಹೊರಗೆ ಬಂದರೆ, ಮಧ್ಯದ ಅಂಗಳದಲ್ಲಿ, ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗದವರ ದೇವರುಗಳು, ಗುಡಿಸಲುಗಳ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಮಾಡಿಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಇನ್ನೊಂದೆಡೆ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತಿ ಇರುವ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗದ ಹೆಸರು ಮತ್ತು ಅವರ ಪ್ರಾಂತ್ಯದ ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡಿರುವ ದೊಡ್ಡದೊಂದು ಬೋರ್ಡ್ ಇಟ್ಟಿದ್ದು, ಪ್ರತೀ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗದ ಕುರಿತಾಗಿಯೂ ಮಾಹಿತಿ ಸಂಗ್ರಹ ಮಾಡಿ, ಅದರ ಕುರಿತಾದ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ನೋಡಿ ತಿಳಿಯಲು ಸ್ಕ್ಯಾನ್ನರ್ ಗುರುತು ಹಚ್ಚಿದ್ದಾರೆ. ಅಲ್ಲಿಯೇ ಇರುವ ಸ್ಮಾರ್ಟ್ ಫೋನ್ ಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ, ಯಾವುದೇ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನೂ ನಿಂತು ಓದಿ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು.

ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ನಮ್ಮ ಹಿಂದಿನವರ ನೆಲೆ, ಜೀವನಶೈಲಿ, ಕೌಶಲ್ಯವನ್ನು ತಿಳಿಯಲು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ತಿಳಿಸಲು ಇಂತಹ ವಸ್ತು ಸಂಗ್ರಹಾಯಲ ಅತ್ಯಂತ ಯೋಗ್ಯವಾಗಿದೆ. ನಾವು ಸುಮಾರು ೩. ೫ ತಾಸು ಅಲ್ಲಿಯೇ ಕಳೆದು ಬಂದೆವು. ಅತ್ಯಂತ ಆಪ್ತತೆಯಿಂದ ವಸ್ತು ಸಂಗ್ರಹಾಲಯದ ಕುರಿತಾಗಿ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಮಗಳು ಬರೆದು ಬಂದಳು. ಚಿತ್ರಕಲೆ ಹವ್ಯಾಸವಿರುವ ನನಗೆ ಮತ್ತು ಮಗಳಿಗೆ, ಇಲ್ಲಿನ ಪ್ರದರ್ಶಿತ ಪ್ರತಿ ಚಿತ್ರವೂ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ಮತ್ತಷ್ಟು ಸಂತೋಷವನ್ನು ತುಂಬಿ ಕಳಿಸಿತು.